Netherlands

Stichting De Bastei is ontstaan uit een fusie tussen het Natuurmuseum Nijmegen en museum De Stratemakerstoren. De Bastei, centrum voor natuur en cultuurhistorie, is sinds begin 2018 open voor het publiek. Staatsbosbeheer en het ‘IVN Rijk van Nijmegen’ zijn aangesloten als deelnemer. Met ruim 118.000 objecten is de collectie uitgegroeid tot de belangrijkste regionale natuurhistorische verzameling. De collectie bestaat uit vijf deelcollecties: Vertebraten, Herbarium, Entomologie, GeoPaleo en Diversen.  Het museum functioneert als centrum voor natuurstudie en ontmoetingsplaats voor leden van natuurorganisaties, geologische verenigingen en cultuurhistorische verenigingen.

Link: https://www.debastei.nl/

Address: Waalkade 83-84, 6511 XR Nijmegen, Netherlands

De MuseumFabriek is ontstaan uit een fusie van drie instellingen: Natuurmuseum Enschede, het Van Deinse Instituut en Museum Jannink en heette voorheen TwentseWelle. In mei 2018 is de naam veranderd in De Museumfabriek. Er werken ca. 17 mensen in vaste dienst, waarvan de meeste in deeltijd. Daarnaast werken er ca. 120 vrijwilligers, waarvan er ongeveer 35 betrokken zijn bij collectiebeheer en onderzoek. De natuurhistorische collectie omvat onder andere planten (o.a. herbarium van Blijdenstein), insecten, vogels (o.a. eiercollectie Van Pelt Lechner), zoogdieren (o.a. Eykman collectie zoogdieren en vogels) en een grote en belangrijke hoeveelheid fossielen uit de nabijgelegen steengroeve van Winterswijk.

Link: https://www.demuseumfabriek.nl/

Address: Het Rozendaal 11, 7523 XG Enschede, Netherlands

‘Het Museon inspireert bezoekers om de wereld te ontdekken en zichzelf te ontwikkelen. We motiveren onze bezoekers om onze planeet met respect te behandelen en te verbeteren’, zo luidt de missie van het Museon. Het museum heeft ruim zestig medewerkers in vaste of tijdelijke dienst (ca. 43 fte). Het Museon beheert collecties op het gebied van natuur, cultuur en technologie; het totale aantal voorwerpen bedraagt meer dan 313.000. Het Museon heeft een speciale collectie waterwantsen uit Zuid-Holland, die in de jaren 1980 is ontstaan als referentiecollectie om de waterkwaliteit van de sloten in Zuid-Holland te bepalen. Daarnaast is er een collectie waterwantsen uit Indonesië met daarin een aantal type-exemplaren.

Link: https://www.museon.nl/

Address: Stadhouderslaan 37, 2517 HV Den Haag, Netherlands

Natuurmuseum Brabant heeft ten doel het aanwakkeren en stimuleren van kennis over de natuur en onze plaats als mens daarin. Het museum, gesticht in 1935, beheert een collectie opgebouwd uit meerdere deelcollecties: vogels, zoogdieren, amfibieën, reptielen, vissen, insecten, spinnen, overig ongewerveld, planten, mossen, korstmossen, paddenstoelen, wieren, hout, fossielen, schelpen, gesteente, mineralen, koralen, archeologie, literatuur en diversen. Tot de speciale collecties behoren de collectie geleedpotigen en dan met name de insecten met een grote series exemplaren uit het natuurreservaat en onderzoeksgebied De Kaaistoep bij Tilburg, de collectie fossielen waaronder de schedel van het holotype Balaenella brachyrhynus en het opgezette exemplaar van een Apenarend (Pithecophaga jefferyi) uit de collectie vogels.

Link: https://www.natuurmuseumbrabant.nl/

Adres: Spoorlaan 434, 5038 CH Tilburg, Netherlands

Natuurmuseum Fryslân is een regionaal natuurhistorisch museum met ca. 18 betaalde medewerkers (ca. 13 fte) en een collectie van ca. 330.000 objecten, voornamelijk afkomstig uit Fryslân en (de rest van) Noord-Nederland. Het Natuurmuseum Fryslân is in 1923 ontstaan. De belangrijkste initiatiefnemer was Gerrit Bosch (in de volksmond Fûgeltsje Bosch geheten). In 1923 riep de toen dertigjarige Bosch alle natuurliefhebbers in Friesland op om zich in te zetten voor de oprichting van een Natuurhistorisch museum. Zijn eigen collectie van ‘ongeveer 150 opgezette vogels, 100 vogelhuiden en enkele zoogdieren’ was het begin. Al snel werden allerlei andere collecties aan het museum gedoneerd. Het museum is gehuisvest in een voormalig weeshuis uit de 17e eeuw. Tentoonstellingen omvatten een walviszaal, een rariteitenkabinet, verwonderland (16 units over uiteenlopende onderwerpen), Darwins zolder, een weeshuisschooltje, een voogdenkamer en de onderwatersafari. Dagelijks is er een preparateur aan het werk te zien. Op dit moment (2018) bevat de collectie ruim 330.000 voorwerpen. Zwaartepunten van de collectie zijn vogels van Noord-Nederland (2100 opgezet, 3200 balgen), vogeleieren van Noord-Nederland (15.000), (nacht)vlinders van Noord-Nederland (48.000), walvisachtigen (skeletten van 10 langs de Friese kust aangespoelde soorten), schelpen (105.000 wereldwijd),  Friese lokvogels, en natuurprenten.

Link: https://natuurmuseumfryslan.nl/

Adres: Schoenmakersperk 2, 8911 EM Leeuwarden, Netherlands

Link: https://nhmmaastricht.nl/

Address: De Bosquetplein 7, 6211 KJ Maastricht, Netherlands

Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam (Het Natuurhistorisch, afgekort tot NMR) focust op natuurlijke historie en stadsnatuur in de breedste zin, waar mogelijk met nadruk op Rotterdam en omgeving. Het museum heeft een collectie van meer dan 363.000 monsters. De collectie is beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek. Ongeveer 85% van de collectie is digitaal geregistreerd op objectniveau. Geleedpotigen (56%; vooral Europees) en weekdieren (30%; recente exemplaren van wereldwijd, fossiel uit Noord-West Europa) vormen de bulk van de collectie. Het aandeel gewervelden bedraagt 9% en bevat vooral veel fossielen van land- en zeezoogdieren uit Nederland en de aangrenzende Noordzee. Recente gewervelden komen vooral uit Nederland. De plantencollectie bedraagt 5% van het totaal en is vrijwel volledig Nederlands. Andere groepen (zoals schimmels) vormen kleinere aandelen van het totaal, maar bevatten goed gedocumenteerde en soms belangrijke exemplaren. De collectie fossiele zeezoogdieren bevat diverse holotypen van uitgestorven walvisssen en dolfijnen. Ook de schelpencollectie is internationaal van belang, vanwege de goede digitalisering (met foto’s). De collectie ‘Dode Dieren met een Verhaal’ bevat spraakmakende dode dieren die laten zien hoe en waar mens en dier met elkaar in botsing komen en wat de dramatische gevolgen voor beide partijen kunnen zijn; deze collectie is met name maatschappelijk van groot belang.

Link: https://www.hetnatuurhistorisch.nl/

Address: Westzeedijk 345, 3015 AA Rotterdam, Netherlands

Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) is het nationale oceanografisch instituut voor excellent multidisciplinair fundamenteel en toegepast marien onderzoek  van oceanen en zeeën. Het onderzoek en de nationale onderzoeksfaciliteiten helpen wetenschappers, bedrijven, NGOs en beleidsmakers om tot oplossingen te komen voor maatschappelijke en wetenschappelijke uitdagingen. NIOZ heeft ongeveer 330 wetenschappers, technici en ondersteunende staf in dienst en heeft twee onderzoekscentra, één op Texel en één in Yerseke. Het NIOZ maakt onderdeel uit van de instituten organisatie van NWO. De unieke collectie van NIOZ bestaat uit geologische collecties (met name sedimentkernen) en enkele collecties die een combinatie van biologische en geologische monsters vormen.

Link: https://www.nioz.nl/

Address: Landsdiep 4, Den Hoorn, Netherlands

NLBIF, of Netherlands Biodiversity Information Facility, is het Nederlandse knooppunt voor de ‘Global Biodiversity Information Facility’ (GBIF). NLBIF is een belangrijke partner voor de Nederlandse onderzoeksgemeenschap op het gebied van biodiversiteitsonderzoek en de Nederlandse natuurhistorische collectiehoudende instituten en musea, en fungeert als kennisknooppunt op het gebied van biodiversiteit, open data en data mobilisatie. NLBIF ondersteunt de Nederlandse biodiversiteitsgemeenschap bij het mobiliseren van biodiversiteitsgegevens, stimuleren en faciliteren van de ontwikkeling van ICT onderzoeksinfrastructuren, verbreding van de ‘stakeholder’ gemeenschap, en verbinden van de Nederlandse onderzoeksgemeenschap bij internationale initiatieven op het gebied van biodiversiteit zoals DiSSCo, LifeWatch, SYNTHESYS, Catalogue of Life, etc. NLBIF fungeert als DiSSCo ‘national task force’ (ntf) leider en was samen met veel andere DiSSCo leden betrokken bij de ‘ARISE’ aanvraag voor de nationale ‘roadmap’ voor grootschalige onderzoeksinfrastructuren. Daarnaast onderhoud NLBIF de IPT infrastructuur die door de Nederlandse gemeenschap gebruikt wordt om data te delen met GBIF.

Link: https://nlbif.nl

Address: Darwinweg 2, 2333 CR Leiden, Netherlands

Teylers Museum, museum van de verwondering, is in 1784 opgericht als een modern onderzoeks- en kennisinstituut voor kunst en wetenschap. De collecties zijn aangeschaft voor onderzoek, discussie en het toegankelijk maken en verspreiden van kennis. Teylers Museum is het enige museum ter wereld met een authentiek gebouw en interieur uit de achttiende eeuw, waar de verzamelingen bovendien in hun historische context bewaard zijn gebleven. De collectie van Teylers Museum, bestaande uit tekeningen en prenten, schilderijen, numismatiek, fossielen, mineralen, instrumenten en een natuurwetenschappelijke bibliotheek, is zowel vanuit inhoudelijk als geschiedkundig perspectief van internationale betekenis. Het museum is al sinds de opening in 1784 toegankelijk voor publiek en trekt tegenwoordig  ca. 150.000 bezoekers per jaar.

De natuurhistorische collectie van het museum bestaat uit collecties fossielen, mineralen en gesteenten, en een bibliotheek met een nadruk op geïllustreerde natuurhistorische werken. Ze vinden allen hun begin in de 18de eeuw en omvatten de periode waarin zowel paleontologie als geologie als discipline vorm hebben gekregen.  De collecties zijn gevormd met materiaal dat werd aangeschaft ter studie bij actuele wetenschappelijke vraagstukken van dat moment, zoals de ouderdom van de aarde, de ordening van kristallen, het ontstaan van leven en de plek van de mens daarin. Tot de bijzondere collecties behoren:

• Homo diluvii testis (Zondvloedmens) uit Oeningen. Aangekocht door Van Marum in 1802, bewerkt door de paleontoloog Georges Cuvier tijdens zijn bezoek aan Teylers Museum in 1811.
• Collectie Krijtfossielen, Sint Pieterberg, Maastricht. De oudste collectie Krijtfossielen ter wereld, waaronder de Mosasaurus hoffmanni (gedeeltelijke schedel van een Mosasaurus) die in 1766 gevonden is.
• Mammuthus primigenius (mammoetschedel),  Heukelum. De oudst gevonden mammoetschedel van Nederland (1820).
• Collectie fossielen uit de lithografische steen van Solnhofen (Zuid-Duitsland). De grootste collectie buiten Duitsland, met als topstuk het fossiel van de Ostromia crassipes (Oervogel), de oudste vogelachtige dino buiten Azië. Dit fossiel is het enige bekende exemplaar ter wereld van deze soort.
• Collectie Holotypen: ca. 80 type-exemplaren waarop de eerste wetenschappelijke beschrijving gebaseerd is. Deze fossielen zijn het referentie-exemplaar voor hedendaags paleontologisch onderzoek en daarmee van grote wetenschappelijke waarde.
• Collectie zoogdierresten uit Tegelen.
• De mineralogische collectie van Martinus Van Marum (ca. 10.000 stuks) met bijbehorende etiketten (ca. 5000): de nagenoeg enige integraal bewaard gebleven collectie mineralen uit het eind van de 18de eeuw met bijbehorende documentatie ter wereld.
• Een kleine verzameling zeer vroege meteorieten, o.a. van de inslag van 1751 in Zagreb, Kroatië – in ouderdom vergelijkbaar met die van het Naturhistorisches Museum Wien.
• Origineel materiaal van de eerste wetenschappelijke expeditie naar de top van de Mont Blanc door Horace de Saussure, 1787, waaronder het topje van de Mont Blanc (steenmonster).

Link: https://www.teylersmuseum.nl

Address: Spaarne 16, 2011 CH Haarlem, Netherlands

Het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) maakt erfgoed en wetenschap benaderbaar voor een breed publiek en in het bijzonder voor families met kinderen in de leeftijd van 8 tot 14 jaar. De collectie van circa 200.000 objecten bestrijkt alle disciplines van de Universiteit Utrecht, waarbij de nadruk ligt bij die takken van wetenschap waarin preparaten, (onderwijs)modellen en apparatuur die van oudsher gebruikt werden in de natuurwetenschappen en (dier)geneeskunde. Geesteswetenschappelijke collecties (waaronder kunstgeschiedenis, archeologie, universiteitsgeschiedenis) zijn echter ook ruimschoots aanwezig. Het UMU herbergt de volgende speciale collecties:

• Collectie vergelijkende anatomie van vertebraten
• Historische zoölogische collectie
• Blaschkacollectie (glasmodellen ongewervelden)
• Diverse historische (onderwijs)modellen (was, papier maché etc.) uit de zoölogie en menskunde
• Niascollectie (gelaatafgietsels inwoners Nias – Molukken – in gips)
• Collectie Pleistocene bodemmonsters (m.n. Eemien),
• Collectie simplicia
• Historische instrumentencollectie (Natuurkundig Gezelschap etc.)
• collectie Oogheelkunde (Fischerstichting en Donders)
• collectie Diergeneeskunde
• collectie Tandheelkunde

Link: https://www.universiteitsmuseum.nl/

Address: Lange Nieuwstraat 106, 3512 PN Utrecht, Netherlands

Het ‘Westerdijk Fungal Biodiversity Institute’ (WI) voorheen bekend als CBS-KNAW Fungal Biodiversity Centre is een KNAW instituut dat in Utrecht gevestigd is. Het is een wereldwijd bekende microbiële, ISO 9001 gecertificeerde biobank met meer dan 100,000 levende culturen van draadschimmels, gisten en bacteriën in een publieke collectie, en nog eens 100,000 culturen die nog geïnventariseerd moeten worden. Het WI gebruikt moleculair biologische, biochemische, fysiologische, genetische en microscopische methoden om de functionele aspecten van schimmeldiversiteit, biotechnologie en ecologie te bestuderen. Het WI heeft 100 medewerkers waarvan 29 onderzoekers.

Link: http://www.wi.knaw.nl/

Address: Uppsalalaan 8, 3584 CT Utrecht, Netherlands

Natura Docet Wonderryck Twente is a regional natural history museum and a landscape center with a museum garden. Natura Docent Wonderryk employs five staff members and a large number of volunteers. The institute has collections of prepared birds and mammals, molluscs, an alcohol collection, a geological collection with crystalline boulders, erratic fossils, a paleontological collection and an ethnographic collection. The geological collection with crystalline boulders and stray fossils originate from the northern Netherlands, Scandinavia and middle Europe. Natura Docet Wonderryck Twente is member of the Foundation for Dutch Natural History Collections (in Dutch: Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties – SNNC).

Link: https://www.wonderryck.nl/

Address: Oldenzaalsestraat 39, 7591 GL Denekamp, Netherlands

University Museum Groningen displays the history of Rijksuniversiteit Groningen (RUG). The museum has objects on the history of RUG, medical sciences, psychology, mathematics and natural sciences, and a rich ethnographic collection. The museum connects nature with culture and science. The natural history collection is at the heart of the museum collection. The special collection on the history of the RUG shows the developments in natural history science in the Netherlands contextualized by large geological, zoological and anatomical collections. Furthermore, the museum has a large collection of medical equipment.

Link: https://www.rug.nl/university-museum/

Address: Oude Kijk in Het Jatstraat 7A, 9712 EA Groningen, Netherlands